راهنمای تحصیل در فرانسه

تاریخچه

نشانه قدمت سنت دانشگاهی فرانسوی این است كه اولین دانشگاه اروپایی در پاریس و در قرن دوازدهم بنیان گذاشته شده است. در حال حاضر ، تعداد دانشگاههای دولتی فرانسه ٩٠ عدد است كه در بیش از پانصد محل در سراسر كشور پراكنده اند و متشكل از حدود هزار واحد آموزشی و پژوهشی هستند. (UFR)

دانشگاهها موسسات آموزشی دولتی دارای خصیصه علمی، فرهنگی و حرفه یی هستند. با این كه دانشگاهها دارای استقلال و خودمختاری اداری، مالی، آموزشی و علمی هستند، مدارك اعطا شده به دانش آموختگان در صورتی كه مدارك ملی باشند، از هر دانشگاهی كه اخذ شوند، دارای ارزش واحد هستند. دانشگاهها پذیرای بیش از ١٥٠٠٠٠٠ دانشجو هستند كه حدود ۷٤% تعداد دانشجویان شاغل به تحصیل در سطوح آموزش عالی را شامل می شود.

در میان این دانشجویان ده درصد خارجی از تمامی ملیتها هستند. برخی رشته ها تنها در دانشگاهها ارائه می شوند ( مانند حقوق، پزشكی، علوم انسانی) ولی رشته های مهندسی، مدیریت، هنر را می توان در دانشگاهها یا در چارچوب مدارس عالی یا موسسات آموزشی دولتی یا خصوصی با شرایط و چگونگی پذیرش، طول دوره و روشهای آموزشی و اهداف متفاوت ادامه داد.

تنوع شاخه های تحصیلی فرانسه به دانشجوی خارجی امكان و فرصت استفاده از آموزش متناسب با تحصیلات و نیازهایش را می دهد. ضروری است كه دانشجو برنامه تحصیلی و اهداف و انتظارات خود را ، از آموزش مقدماتی گرفته تا دوره های فوق العاده تخصصی ، تعیین كند تا بتواند دوره آموزشی و نوع موسسه آموزش عالی مناسب را برگزیند. كیفیت و سطح بسیار عالی آموزش دانشگاهی تنها مختص پاریس نیست. در سراسر كشور فرانسه موسسه های آموزش عالی، نظیر دانشگاهها و نیز مدارس مدیریت و مدارس عالی مهندسی سطح اول، با كیفیت بسیار بالا و در تمامی زمینه ها وجود دارند.

دوره های آموزشی دانشگاهی

دوره های آموزشی دانشگاهی در سه سیكل پیاپی سازمان گرفته اند كه در پایان آنها مدارك ملی در سه درجه اعطا می گردد : لیسانس (سه سالBac+3 )، فوق لیسانس (پنج سال Bac+5) و دكتری (هشت سال Bac+8). رشته ها كه در دوره آموزشی سیكل اول در گروههای مربوط به زمینه های دانشگاهی مجتمع شده اند، در طول دو سیكل بعدی تحصیلات دانشگاهی تخصصی تر می شوند. تخصص و تعدد مدارك عمومی یا حرفه یی با درجه مستر نشانگر این مدعا است.

1- سیكل اول (مدرك دیپلم + ٢سال تحصیل دانشگاهی( پذیرش با مدرك دیپلم متوسطه فرانسوی ( Baccalauréat ) یا با مدرك پایان تحصیلات متوسطه + آزمون آشنایی با زبان فرانسه برای پذیرش در سال اول دانشگاه برای دانشجویان خارجی اجباری است .

  • مدرك مطالعات دانشگاهی عمومی ( DEUG ) در دو سال : این مدرك كه در پایان سیكل اول عمومی اخذ می شود، راه دستیابی به تحصیل در مقطع لیسانس است. سیكل اول در ٩ عنوان مربوط به ٩ زمینه ارائه می شود : 1- مدیریت اقتصادی و اجتماعی، 2- حقوق، 3- اقتصاد و مدیریت ، 4- علوم انسانی و اجتماعی، 5- ادبیات و زبانهای خارجی، 6- علوم و فناوری، 7- هنر، 8 - فعالیت جسمانی و ورزشی، 9- الهیات.
  • مدرك دانشگاهی فناوری ( DUT ) در دو سال: این دوره در موسسات دانشگاهی فناوری ( IUT ) بیش از ٢٥ تخصص را در بر می گیرد و آموزشی عمومی و فنی را با اهداف حرفه یی و با گرایش به سمت بخشهای صنعتی و خدماتی ارائه مینماید. این مدارك زمینه پیراپزشكی و زمینه های اجتماعی را نیز شامل می شود. در طی این دوره، دانشجویان یك دوره كارورزی حداقل ده هفته یی را در یك موسسه و كارخانه سپری می كنند.
  • مدرك تحصیلات دانشگاهی علمی و فنی ( DEUST ) دو سال : این دوره با اهداف حرفه یی، تكنیسین های آماده برای ورود به زندگی حرفه یی را آموزش می دهد و یك دوره كارورزی اجباری را نیز شامل می شوند. DEUST بیش از ١١٠ تخصص را در زمینه های مختلف از مدیریت، بازرگانی، انفورماتیك گرفته تا زمینه های هنری و توریسم در بر می گیرد.

1-2- سیكل دوم (مدرك دیپلم + ٣ سال تحصیل دانشگاهی ) پذیرش با ٢ سال تحصیلات عالی در سیکل اول :

  • لیسانس عمومی در یك سال : ادامه تحصیلات در تخصص مورد نظر، این دوره ادامه تحصیل در مقطع فوق لیسانس را ممكن می سازد.
  • لیسانس حرفه یی در یك سال : با ١٢ تا ١٦ هفته كارورزی، این دوره مكمل آموزش عمومی دانشجو در یك آموزش شغلی – حرفه یی است كه در پیوند نزدیك با موسسات و با هدف ورود دانشجویان به محیط حرفه یی است.

2-2- سیكل دوم (مدرك دیپلم+ ٤ سال تحصیل دانشگاهی)

الف - پذیرش با سه سال تحصیلات دانشگاهی :

  • فوق لیسانس در یك سال : این دوره شامل ادامه تحصیل تخصص مورد نظر برای دریافت یك مدرك با نگارش یك رساله و دفاع از آن در مقابل هیئت داوران است.

ب - پذیرش با دو سال تحصیل عالی:

  • فوق لیسانس علوم و فنون (MST) در دو سال
  • فوق لیسانس علوم مدیریتی (MSG) در دو سال
  • فوق لیسانس روشهای انفورماتیك كاربردی در مدیریت موسسات ( MIAGE ) در دو یا سه سال (پذیرش در این دوره با یك سال تحصیل در دوره های عالی ممكن است).

ج - پذیرش با یك سال تحصیل در سطح عالی :

  • دوره فوق لیسانس موسسات دانشگاهی حرفه یی در دو سال : این دوره در موسسات دانشگاهی حرفه یی برگزار می شوند. آموزش این دوره ها بر پایه همكاری دانشگاهها و موسسات حرفه یی طراحی شده است و آموزشهای نظری و حرفه یی را پیوند می دهد. یك دوره كارورزی شش ماهه در موسسه بعد از دریافت مدرك فوق لیسانس، اجازه می دهد تا فارغ التحصیلان پس از شركت در مصاحبه یی در یك كمیسیون عنوان استاد- مهندس ( TIM ) را اخذ كنند. این دوره ها زمینه های صنعتی، خدماتی، عمران، بانك- مالی- بیمه، اطلاعات- ارتباطات (٢١ تخصص) را در بر می گیرد.

1-3- سیكل سوم (مدرك دیپلم + ٤ سال تحصیل دانشگاهی)

الف - پذیرش با چهار سال تحصیل در سطح عالی :

  • مدرك مطالعات پیشرفته (DEA) در یك سال ، این دوره اولین مرحله برای كار در زمینه پژوهش است و دستیابی به دوره تحقیق رساله (سه سال) برای اخذ مدرك دكتری را پس از ارائه رساله و دفاع از آن ممكن می سازد. مجموعاً بیش از هزار مدرك مطالعات پیشرفته در تمامی رشته ها وجود دارد.
  • مدرك مطالعات عالی تخصصی (DESS) در یك سال ، این دوره دارای كاربرد حرفه یی و اهداف تخصصی كردن آگاهیها در زمینه مشخص و كسب فنون حرفه یی است كه به این دوره ها مرتبطند (با حداقل ٣ ماه كارورزی در موسسات حرفه یی). این مدرك كه در سطح مستر است در یك سال تكمیل تحصیلات دانشگاهی را با آموزشهای حرفه یی با بازار كار بسیار خوب ممكن می كند.

ب- پذیرش در سطوح مختلف و متغیر ( از دیپلم متوسطه تا سطح دیپلم + ٤ سال تحصیل در سطح عالی.

  • مدرك مهندسی در دانشگاه ، مدرك مهندسی یك مدرك ملی متناسب با درجه مستر است. این مدرك زیر نظر كمیسیون مدارج مهندسی ( CTI ) است كه متضمن كیفیت این دوره است. آموزشهای مهندسی دانشگاهی در دانشگاه به طور ویژه برای ارائه آموزش حرفه یی سطح بالا مرتبط با تحصیلات مهندسی است و در درون ساختارهای داخلی برای پاسخگویی به معیارها و میزانهای توانایی مدارس مهندسی سامان داده شده اند. تمامی آموزشهای مهندسی دانشگاهی توسط كمیسیون مدارج مهندسی ( CTI ) تعیین می شوند و بر اساس چگونگی و شكل خاص هر دوره آموزشی، معادل با سطح دوره های پنج ساله تحصیلات عالی پس از دیپلم متوسطه است. شرایط پذیرش همواره بر اساس گزینش خاص (آزمون، مصاحبه و پرونده) است. سطوح مورد پذیرش از سطح دیپلم متوسطه برای پنج سال تحصیل دانشگاهی تا سطوح ٢، ٣، یا ٤ سال تحصیل دانشگاهی برای ٢ یا ٣ سال تحصیل در این دوره متغیرند. دارا بودن مدرك دانشگاهی به دانشجویان خارجی امكان می دهد تا در میانه دوره تحصیلی به آن وارد شده و پذیرفته شوند. مدرك مهندسی تنها به شرط آن كه دانشجو بیست و چهار ماه از دوره تحصیلی را در همان موسسه گذرانده باشد، به وی اعطا می گردد. توجه : مدرك مهندسی در مدارس عالی مهندسی نیز ارائه و اعطا می شود. این مدارس حدوداً ٥٠% عناوین مهندسی را در فرانسه اعطا می كنند.

2-3- سیكل سوم (مدرك دیپلم + ٨ سال تحصیل دانشگاهی)

  • درجه دكتری, پذیرش پس از پنج سال تحصیلات عالی و موافقت یك استاد راهنمای. دكتری در سه سال است. این دوره، آخرین سطح تحصیلات عالی با نگارش رساله دكتری و پایان اولین كار پژوهشی دانشجو است.

مدارك ملی دانشگاه

مدرك پایان آموزش متوسطه فرانسوی مدرك Baccalauréat است كه دستیابی به آموزش عالی فرانسه را ممكن می كند. این مدرك نشاندهنده اولین سطح آموزشی است كه تحصیلات آموزش عالی بر اساس آن آغاز و اعتبار می یابند. این مدرك معادل مدرك دیپلم پیش دانشگاهی، یعنی دیپلم پایان تحصیلات متوسطه ایران است.

  • دوره مطالعات دانشگاهی عمومی DEUG
  • فوق لیسانس علوم و فنون MST
  • فوق لیسانس علوم مدیریت MSG
  • فوق لیسانس روشهای انفورماتیك كاربردی برای مدیریت موسسات MIAGE
  • دوره مطالعات پیشرفته DEA
  • دوره مطالعات عالی تخصصی DESS
  • دوره مطالعات دانشگاهی علمی و فنی DEUST
  • مدرك پژوهش فنی DRT
  • مدرک دانشگاهی فنی DUT
  • انستیتو دانشگاهی تكنولژی IUT
  • انستیتو دانشگاهی حرفه ای IUP
  • دوره های كاردانی عالی STS
  • دیپلم كاردان عالی BTS

دوره های كاردانی عالی به طور كلی در كلاسهای عالی مدارس دولتی یا خصوصی گسترش می یابند. برخی مدارس تخصصی به ویژه در رشته های هنری این دوره ها را ارائه می كنند. این دوره ها امكان اخذ دیپلم كاردان عالی ( BTS ) را ممكن می سازند. مدرك این دوره ها از مدارك ملی هستند و در دو سال (و گاه سه سال) بعد از دیپلم متوسطه، برای ورود به زندگی حرفه یی و بازار كار طراحی شده اند.

در بخش هتلداری، صنعت، كشاورزی، در زمینه اجتماعی، مد و هنر، این آموزشها بسیار گسترده و فراوان هستند. و مقدمه یی برای آموزشهای بلند مدت شغلی نظیر لیسانس تخصصی، فوق لیسانس علوم و فنون ( MST) ، فوق لیسانس در موسسات دانشگاهی حرفه یی ( IUP ) یا پذیرش در یك مدرسه تخصصی ... هستند.

مدارك دانشگاهی DESU و DU در دانشگاهها و برای پاسخگویی به گرایشات تخصصی یك دانشگاه یا به نیازهای اقتصادی منطقه یی ایجاد شده اند. نهاد های تصمیم گیری دانشگاه، ارزشیابی این مدارك را به عهده دارند. تنوع زیادی در سطح، طول دوره و تخصص مدارك دانشگاهی وجود دارد. با اینكه این مدارك دانشگاهی مدارك ملی نیستند، دارای فرصت خوبی برای یك دانشجو خارجی برای كسب یك تخصص در زمینه یی بسیار مشخص است.

مدارس عالی

از ابتدای قرن نوزدهم برای تربیت كارمندان عالی رتبه در تمامی زمینه های مدیریتی و خدمات عمومی مدارس عالی خاص فرانسه به طور موازی با دانشگاهها به وجود آمده اند. امروزه، مدارس عالی كماكان آموزش حرفه یی سطح عالی را ادامه می دهند و برای پذیرش دانشجو گزینشی عمل می كنند .مدارس عالی موسسات آموزشی كیفی هستند، با این همه تعداد بیشتری از دانشجویان از جمله دانشجویان خارجی را با روندهای پذیرش خاص می پذیرند. گاه مدارس عالی دولتی هستند و بنابراین تحت نظارت یك وزارتخانه قرار دارند (٧٥% مدارك مهندسی)، یا آن كه، به خصوص در زمینه بازرگانی، وابسته به اتاقهای بازرگانی و صنعت ( CCI ) می باشند و در نهایت مدارس عالی خصوصی اند. با هر جایگاهی مدارس عالی از نظر تعلیم و تربیتی زیر نظر وزارت آموزش ملی قرار دارند.

مدارس مختلف :

الف - مدارس عالی بازرگانی و مدیریت این مدارس عالی وابسته به اتاقهای بازرگانی و صنعتند و یا مولود بخش خصوصی هستند، مدارس عالی بازرگانی و مدیریت (حدود ٢٣٠ عدد از این مركز وجود دارند) رشته ها و آموزشهایی متناسب با تحولات شرایط اقتصادی و كاربردهای جدید مدیریتی را ارائه می نمایند، اغلب این آموزشها، دوره های كارورزی و تبادلات بین المللی را نیز شامل می شوند. ممكن است آموزشها به زبانهای مختلف، فرانسه، انگلیسی، اسپانیایی، ... انجام شوند. در میان این مدارس عالی می توان موسسات بسیار مشهوری را یافت : مدرسه مطالعات عالی بازرگانی HEC ، مدرسه عالی بازرگانی پاریس ESCP-EAP ، مدرسه عالی ملی علوم اقتصادی و بازرگانی ESSEC ، مدرسه مطالعات عالی بازرگانی شمال EDHEC در شهر لیل، مدرسه مدیریت EM شهر لیون و یا مدارس عالی تجارت ESC . مدارك اعطا شده این مدارس توسط دولت و موسسات حرفه یی به رسمیت شناخته شده اند.

ب - مدارس عالی مهندسی در این نوع موسسات می توان مدارس عالی با شهرت بسیار را مشاهده نمود نظیر مدرسه پلی تكنیك، مدارس سانترال (مركزی)، مدارس معدن، مدرسه ملی پل و راه، مدرسه ملی عالی هنر و حرفه ENSAM ، موسسات ملی پلی تكنیك INP ، موسسات ملی علوم كاربردی INSAM ، دانشگاههای فناوری ...

حدود ٢٤٠ مدرسه مهندسی با جایگاه متنوع وجود دارند. همگی این موسسات دارای ویژگیهای مشترك مرتبط با كیفیت دوره آموزشی مهندسی اند كه منجر به اعطای مدرك معادل درجه مستر می شوند. كمیسیون ملی مدارك مهندسی ( CTI ) به طور دوره یی توانایی و كیفیت این آموزشها را ارزیابی می كند. تمامی زمینه های مهندسی در حیطه این آموزشها ارائه می گردد. آموزش ممكن است عمومی ( مانند آموزشها مدرسه پلی تكنیك یا مدارس سانترال (مركزی) یا مدارس معدن، كه مهندسان تعلیم دیده برای كار در تمامی مشاغل در موسسات حرفه یی را تربیت می كنند) و یا تخصصی تر (كشاورزی، شیمی، انفورماتیك) باشد.

شبكه n+ i Engineering Institutes

شبكه « n+i » بیش از 54 مدرسه عالی و آموزش مهندسی فرانسه را كه در بیش از سی شهر به فعالیت مشغولند در بر می گیرد و شامل تمامی زمینه های علوم مهندسی می شود ( از مهندسی عمران، مخابرات، مكانیك، مواد، انرژی، ... گرفته تا بیوتكنولوژی).

هدف آن پاسخگویی به نیازهای تربیت مهندسانی چند رشته یی و چند فرهنگی با توانایی بین المللی است. این آموزش برای دانشجویان دارای استعداد و توانایی بالا است و با توجه به شبكه ملی مدارس مهندسی، دانشگاهها ، موسسات حرفه یی، مناطق، راههای ممتاز و برجسته پذیرش و آموزش را به زبان فرانسه و در كشور فرانسه در مقابل آنان قرار می دهد. این شبكه به دانشجویان مهندسی دارای مدرك Bachelor یا مدارك معادل، با برنامه آموزشی دو ساله مدرك دیپلم ملی مهندسی ( Master's Degree ) را اعطا می كند.

برنامه « n+i » در دو مرحله انجام می شود :

  • دوره تطبیق فرهنگی و زبانی كه در برنامه آموزشی لحاظ شده است كه شامل پذیرش موردی برای تسهیل آشنایی دانشجویان خارجی به سیستم فرانسوی با تكمیل سطح آشنایی با زبان فرانسه ، دوره كارورزی ٨ هفته یی تابستانی و به دنبال آن یك نیم سال (گذار) آماده سازی علمی، فنی و روش شناختی است.
  • برنامه آموزشی مهندسی: بعد از دوره گذار ٦ ماهه، دانشجویان مهندسی « n+i » به مدرسه عالی مورد نظر خود می روند و تحصیلات خود را پی می گیرند. دوره های كارورزی در موسسات حرفه یی و بازدیدهای مختلف از بنگاههای تولیدی بخشی از آموزش هستند. دانشجویان « n+i » دروس خود را با دانشجویان فرانسوی و احتمالاً دیگر دانشجویان خارجی می گذرانند و مدرك مهندسی ( Official Master's Degree ) را دریافت می كنند.

ج - مدارس عالی دولتی در سایر زمینه ها (ENA, ENS …)

دانشسراهای عالی ، مدرسه دادگستری (قضا)، مدرسه ملی مدیریت ENA ، موسسه مطالعات سیاسی پاریس (علوم سیاسی Sciences Po پاریس) ، موسسه ملی كشاورزی INA ، مدارس ملی دامپزشكی همگی در سطح بین المللی به رسمیت شناخته شده اند و غالباً دوره های تخصصی برای دانشجویان یا شاغلان حرفه یی سایر كشورها را ارائه می نمایند. نظیر دوره آموزشی پیوسته برای كارمندان خارجی و دوره آموزشی بین المللی بلند مدت در مدرسه ملی مدیریت ENA و برنامه بین المللی اولین دوره علوم سیاسی پاریس.

مدارك اعطاشده توسط مدارس بزرگ

1- مدرك ٥ سال تحصیل دانشگاهی پس از دیپلم متوسطه :

  • درجه مستر: همه مدارس بزرگ در پایان دوره آموزشی مدركی در سطح 5 سال تحصیل دانشگاهی پس از دیپلم متوسطه (BAC+5) با درجه مستر را اعطا می نمایند. مدارك مهندسی مدارك ملی هستند. دانشجویان خارجی پس از مراحل گزینش خاص و با مدارك اولیه متفاوت و متنوع برحسب مدارس پذیرفته می شوند . به طور مثال پذیرش بر مبنای مدرك معادل دو سال تحصیل دانشگاهی برای ورود به سال اول دوره سه ساله انجام می شود و چنانچه مدرك اولیه معادل مدرك( Bachelor ٣ یا ٤ سال تحصیل دانشگاهی) برای ورود به سال دوم دوره سه سال پذیرش داده می شود.

2- مدرك ٦ سال تحصیل دانشگاهی پس از دیپلم متوسطه

  • مدرك مهندسی تخصصی: حدود بیست مدرسه مهندسی این دوره آموزشی را ارائه می نمایند، این دوره آموزشی خاص مدارس مهندسی است و نزد دانشجویان خارجی از اقبال بسیاری برخوردار است.

MBA مستر مدیریت بازرگانی ١٦ تا ١٨ ماه : این دوره برای شاغلان حرفه یی جوان دارای تحصیلات دانشگاهی پیشنهاد می شود. دوره MBA افراد متخصص عالی در زمینه های مدیریتی و بین المللی موسسات را تربیت می نماید. این مدرك بین المللی به عنوان مرجع در زمینه مدیریت مطرح است و آموزش در این دوره گرایش بسیار به سمت موارد عملی حرفه یی در سطح بین المللی دارد. پذیرش در این دوره بسیار گزینشی است.

د - مدارس تخصصی : مدارس تخصصی دوره های آموزش عالی فرانسوی را در زمینه های كاملاً تخصصی مانند هنر، معماری، پیراپزشكی، مشاغل اجتماعی و غیره تكمیل می كنند.

1- مدارس هنر : سه نوع مدرسه هنر در فرانسه وجود دارند : مدارس ملی عالی هنر، مدارس عالی هنرهای كاربردی كه وابسته به وزارت آموزش عمومی هستند و مدارس هنرهای زیبا كه وابسته به وزارت فرهنگ می باشند. مدارس ملی عالی هنر مدارس سطح عالی از نوع مدارس بزرگند. این مدارس مدارك ملی مدرسه را پس از ٤ یا ٥ سال تحصیل اعطا می نمایند. چگونگی پذیرش بسیار گزینشی است و بسته به مدرسه در طی دوره یا تنها در ابتدای آن انجام می شود. به عنوان مثال مدرسه ملی عالی هنرهای زیبای پاریس ( ENSB )، مدرسه ملی عالی هنرهای تزئینی (ENSAD )، مدرسه ملی عالی خلاقیت صنعتی (ENSCI) ، مدرسه ملی عالی حرف تصویر و صدا (FEMIS) ، مدرسه ملی عالی لویی لومیر، مدرسه ملی عكاسی آرل. مدارس هنرهای زیبا ناحیه یی و ملی مدارك ملی ٣ یا ٥ ساله تحصیلات دانشگاهی را اعطا می كنند و پذیرش با گزینش خاص انجام می شود.

  • دوره ملی هنر و فنون DNAT در سه سال، سه رشته : طراحی گرافیك، طراحی فضا، طراحی محصول. موفقیت این دوره تربیت تكنیسین در این است كه از دید وسیعی از هنرهای تجسمی بهره می گیرد و جایگاه بزرگی را برای ابتكار و فرهنگ هنری قایل است. در پایان سال دوم این دوره مدرك تحصیلات هنرهای تجسمی CNEAP اعطا می شود.
  • دوره ملی عالی بیان تجسمی DNSEP در ٥ سال ، سه رشته : هنر، ارتباطات، طراحی. در پایان دوره تاكید بر خلاقیت و پروژه هنری است. مدارس عالی هنرهای كاربردی از شهرت بسیاری برخوردارند و كیفیت آموزشی آنها مورد تایید متخصصان حرفه یی است. پس از پذیرش گزینشی، این مدارس دوره های آموزشی را در سطوح BAC + 2 و BAC + 4 برگزار می نمایند . مشهورترین این مدارس عبارتند از : مدرسه عالی هنرهای كاربردی (دوپره)، مدرسه عالی هنرهای كاربردی صنایع مبل سازی و معماری داخلی (مدرسه بول)، مدرسه ملی عالی هنرهای كاربردی و حرف هنری (اولیویه دو سر)، مدرسه عالی هنرها و صنایع گرافیكی مدرسه( اتی ین)، مدرسه ملی عالی هنرها و فنون تئاتر، مدرسه عالی هنرهای دراماتیك، ...
  • دوره تكنیسین عالی در دو سال ، این دوره ها، آموزشی فنی را بر محور فناوریهای جدید و بر حسب رشته مورد نظر در زمینه های گسترده از معماری داخلی تا مد، ارتباط تصویری و گرافیك یا عكاسی را ارائه می كنند.
  • دوره حرف هنری DMA در دو سال ، این دوره بیش از هر چیز مربوط به حرف و فنون سنتی است : دكور و مبلمان، سینمای انیمیشن، هنرهای نساجی.
  • پذیرش با مدرك دو ساله تحصیلات عالی هنری - دوره عالی هنرهای كاربردی DSAA در دو سال ، تربیت طراحان خلاق در زمینه هنرهای كاربردی را به عهده دارد. در پایان اولین سال این دوره مدرك تحصیلات عالی هنرهای تجسمی CESAP اعطا می شود.

ه - مدارس معماری : ٢٠ مدرسه معماری وابسته به وزارت فرهنگ فرانسه مدرك دولتی معماری را اعطا می كنند كه تنها مدركی است كه برای كار در فرانسه دارای اعتبار است. دوره آموزشی ٦ ساله در سه مقطع دو ساله برنامه ریزی شده است. در مقطع سوم، اغلب این مدارس با مشاركت دانشگاهها برای اعطای مدرك دانشگاهی در درجه مستر مانند مدارك تحصیلات عالی تخصصی DESS ، مدارك تحصیلات پیشرفته DEA یا یك مدرك تخصصی ویژه مدرسه معماری معتبر محسوب می شوند. یك دانشجوی خارجی می تواند در سال اول برای مقطع اول یا غالباً برای سیكل سوم و برای اخذ مدرك تخصصی مدرسه یا یك DEA یا یك DESS پذیرفته شود.

ی - مدارس پیراپزشكی و مشاغل اجتماعی : برخی حرف بخش پیراپزشكی (ارتودنتیست، فیزیوتراپی، پرستاری، كودكیاری، كاردرمانی،...) و بخش اجتماعی (مربی، مددكار اجتماعی،...) تنها پس از طی برخی دوره های آموزشی در مدارس یا موسسه های تخصصی دارای مجوز از دولت امكان پذیر می باشند. آموزشهای پیراپزشكی ( پرستاری، بازپروری، همیاری فنی، ...) و اجتماعی (آموزش، مددكاری اجتماعی،...) از ٣ تا ٤ سال به طول می انجامند و پس از دوره مدرك دولتی تخصصی دانش آموختگان اعطا می شود. ورود به این دوره ها بر اساس پذیرش در سطح دیپلم متوسطه یا در سطح BAC + 2 ، با آزمون یا پس از بررسی پرونده انجام می پذیرد. پذیرش دانشجویان خارجی بسیار محدود و كم است. مدارك ملی فرانسه زبان خارجی : این مدارك نشانگر سطح توانایی و تسلط دانشجو در زمینه زبان فرانسه است و کسب ان برای ثبت نام در مراکز دانشگاهی برای دانشجویان خارجی لازم می باشد.

دیپلم آكادمیك ملی برای زبان فرانسه

جهت سنجش میزان آشنایی دانشجویان با زبان فرانسوی، عمد‌تاً سه دست مدرک زبان وجود دارد :

  • Test de connaissance du français - TCF
  • Diplôme d'études en langue française - DELF
  • Diplôme approfondi de langue française - DALF

هر کدام از این امتحان‌ها دارای چند زیر شاخه می‌‌باشند که بسته به رشته و مقطع تحصیلی‌ دانشجو بایستی انتخاب گردد. برنامه ریزی این امتحانات توسط كمیسیون ملی كه در مركز بین المللی مطالعات آموزشی CIEP مستقر است، انجام می شود. در جدول سطوح آشنایی با زبان فرانسه و سطح توانایی دانشجو توضیح داده شده است :

مقدماتیA1, تسلط پایه زبان فرانسه. شخص توانایی فهمیدن وضعیت ساده و ملموس را با توجه به زندگی روزمره دارد .

مقدماتی پیشرفته A2, تسلط پایه زبان فرانسه. شخص توانایی ارتباط در مورد موضوعات آشنا و تبادل اطلاعات را دارد.

متوسطB1, تسلط محدود اما موثر زبان. شخص توانایی حل مسائل خود در سفر را دارد و می تواند در مورد زمینه های مورد علاقه اش صحبت کند و توضیحات مختصر در این زمینه ها ارائه نماید .

متوسط پیشرفته B2, تسلط عمومی و آنی زبان. شخص توانایی فهمیدن و شرکت در یک بحث در مورد یک موضوع عمومی یا شغلی را دارد.

عالی C1, تسلط خوب زبان فرانسه. شخص به راحتی به زبان فرانسه در مورد زندگی اجتماعی، شغلی و آکادمیک صحبت می کند و متون دشوار و طولانی را می فهمد.

عالی پیشرفته C2, تسلط بسیار عالی. بر تفاوتهای مختصر زبان حتی در موضوعهای بسیار پیچیده. شخص به راحتی بسیار و به درستی و دقت فرانسه صحبت می کند.